کاربرد گچ فایبر گلاس در درمان شکستگی های بدن

روش های گچ گرفتن عضو آسیب دیده

یکی از راه های بی حرکت کردن شکستگی بعد از جا انداختن عضو آسیب دیده، استفاده از گچ گیری است. نام اصلی این روش Cast است و چون اولین بار از گچ (این ماده همان گچ ساختمانی است که مواد دیگری را برای بهبود کارکرد به آن اضافه کرده اند) برای این کار استفاده شد، در زبان فارسی به گچ گیری معروف شده است.

برای گچ‌ گیری عمدتاً از گچ فایبر گلاس یا گچ معمولی استفاده می شود. گچ لایه سختی را ایجاد می کند که از عضو آسیب دیده محافظت می‌کند و آن را بی‌حرکت نگه می‌دارد. در ادامه به بررسی این دو روش می پردازیم:

1. گچ معمولی: نوارهای گچ معمولی از گاز پانسمان پوششی تشکیل می‌شوند. متخصص باند گچ را مرطوب می‌کند و آن را دور عضو شکسته بدن می‌پیچد، البته معمولاً زیر آن مقداری پوشش نوار پنبه‌ای بسته می‌شود که از گچ کلسینه و پودری ریز تشکیل شده است. پس از آن که آب به این پودر اضافه شد و گچ‌گیری انجام و گچ خشک شد، سولفات کلسیم ایجاد می‌شود که ماده‌ای سخت وسفید است. خشک شدن گچ معمولاً 10 ـ 5 دقیقه طول می‌کشد. فرآیند خشک شدن یک فرایند گرمازا است. ممکن است بیمار از گرم بودن گچ شکایت داشته باشد، اما اگر پوشش پنبه‌ای کافی زیر آن قرار داده شود، حرارت شدیدی حس نخواهد شد.

2. گچ فایبر گلاس (باند گچی ارتوپدی): فایبرگلاس نوعی پلاستیک است که به راحتی می‌توان آن را شکل داد. اکثر نوارهای فایبرگلاس به شکل حلقوی تهیه می‌شوند که به صورت نرم بسته‌بندی و اشباع شده با رزین پلی اورتان هستند. این رزین با آب فعال می‌شود و گچ ظرف 4 ـ 3 دقیقه خشک و سخت می‌شود. روند گچ‌گیری با فایبرگلاس نیز مشابه گچ معمولی است. نوار دور پوشش پنبه‌ای روی عضو شکسته بدن بسته می‌شود.

حال این سوال مطرح می شود که کدام روش گچ گیری ارجحیت دارد؟ در ادامه این مقاله، ما روش گچ گیری با استفاده از گچ معمولی و گچ فایبر گلاس را مقایسه کرده ایم تا مشخص گردد کدام یک از این روش ها بهتر هستند.

1. گچ فایبرگلاس سبک‌ تر و راحت‌ تر است. گچ فایبر گلاس از رزین پلی اورتان فعال شده با آب تشکیل می‌شود که با مواد پانسمان ترکیب شده است. بنابراین فایبر گلاس استحکام بیشتری دارد و سریع‌ تر شکل می‌ گیرد. با این توصیف گچ‌ گیری با فایبرگلاس به نگهداری کمتری نیاز دارد و غالباً پس از شروع شدن فرایند التیام و جوش خوردن استخوان انجام می‌شود.

2. سطح خارجی باند فایبر گلاس ضد آب است، اما معمولاً بخش اعظم مواد داخل گچ ضد آب نیست. مواد ضد آب به منظور جایگزینی این پوشش داخلی ابداع شده است تا بیمار بتواند با وجود در گچ بودن بدن کارهای روزمره را انجام دهد. به علاوه چون ماده ضد آب رطوبت پوست زیر گچ را جذب می‌کند، بیمار از خارش و بوی بد رنج نمی‌برد.

3. گچ فایبر گلاس نیز مانند هر گچ ارتوپدی دیگری معایبی دارد. فایبر گلاس سریع خشک می‌شود، بنابراین اگر متخصص تجربه کافی نداشته باشد، زمان کمتری برای گچ‌ گیری خواهد داشت.

4. بسیاری از مخالفان استفاده از فایبر گلاس این نظر را دارند که مواد سنتزی فضای کمتری را برای ورم باقی می‌گذارد و برای شکستگی‌های پیچیده‌ تری که استخوان کاملاً از جای خود خارج شده است، مناسب نیست. اما گچ معمولی شکل‌ پذیرتر از نوار رزینی و فایبر گلاس است، و متخصص بهتر می‌تواند آن را دور عضو آسیب دیده بپیچد. همچنین گچ معمولی صاف‌ تر است و کمتر به لباس گیر می‌ کند یا باعث تحریک پوست می‌شود.

باند ارتوپدی (گچ) فایبر گلاس چیست؟

باند ارتوپدی فایبر گلاس که به آن گچ پلاستیکی هم میگویند، ماده ای است که از آن برای گچ گیری و بی حرکت در آوردن شکستگی یا اندام آسیب دیده بدن استفاده می شود. فایبر گلاس یک ماده کامپوزیت است که از فیبرهای شیشه و یک رزین تشکیل شده است. این ماده در عین سبکی بسیار مقاوم بوده و به همین علت مورد توجه همگان و جانشین مناسبی برای گچ شده است. گچ ها درد و تورم اندام ها را کاهش داده و موجب کاهش اسپاسم عضلات می گردند. فایبرگلاس نسبت به گچ هوا را به خوبی از خود عبور داده و موجب هوا رسانی به پوست اندام آسیب دیده می شود. فایبرگلاس کمتر از گچ مانع اشعه ایکس می شود و بهتر میتوان از طریق رادیوگرافی استخوان را از ورای آن دید. قبل از گچ گیری برای جلوگیری ازتماس مستقیم با پوست یا حساسیت یا زخم های پوستی ابتدا اندام آسیب دیده را با باند زیر گچ (ویبریل) یا یک جوراب نخی به نام استاگینت می پوشانند.

وقتی اندامی در گچ قرار دارد بروز علائم زیر نشانه خطر است:

با گچ فایبر گلاس عضو شکسته را درمان کنید!

هنگام استفاده از گچ فایبرگلاس مواردی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد که در زیر به آن ها اشاره شده است:

1- عضو گچ گرفته شده تا 24 ساعت در هوای آزاد قرار گیرد تا کاملا خشک شود .رطوبت، گچ را ضعیف و شل می کند. گرچه ممکن است فکر کنید آب بر استحکام  و دوام فایبر گلاس تاثیری ندارد ولی خیس شدن لایه پنبه ای که بین فایبر گلاس و پوست قرار گرفته، می تواند موجب مشکلات پوستی شود.

2- در هنگام استحمام دو لایه پلاستیک را روی گچ یا آتل خود بپیچید تا آب به آن نفوذ نکند.

3- در 24 ساعت اول گچ گیری، روی اندام گچ گرفته شده جسم سنگین نگذارید وعضو گچ گیری شده را روی سطح لبه دار قرار ندهید. بهتر است عضو روی بالشت نرم قرار گیرد.

4- اگر پزشکتان به شما اجازه راه رفتن با گچ را داده است این کار را تا موقعی که گچ شما کاملا خشک و سفت نشده است انجام ندهید. این زمان برای فایبرگلاس یک ساعت و برای گچ 3-2 روز است.

5- باند پنبه ای را که در زیر گچ یا آتل قرار داده شده است را بیرون نیاورید.

6- اگر پوست شما خارش داشت چیزی را برای خاراندن در زیر گچ نبرید. این کار ممکن است پوست را زخمی کند و چون روی پوست بسته است احتمال عفونت آن وجود دارد و اگر عفونت کند چون محل قابل دیدن نیست ممکن است متوجه آن نشده و برای شما خطر ایجاد کند. اگر خارش مداوم بود با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

7- پوست دور گچ یا آتل را مرتب نگاه کنید. اگر قرمز یا زخمی بود به پزشکتان اطلاع دهید.

8- مرتب گچ یا آتل خود را بررسی کنید، که اگر ترک برداشت به پزشک اطلاع بدهید.

9- انگشتان دست یا پای شکسته شده را مکرراً حرکت بدهید.

10- مقداری یخ خرد شده را در یک کیسه پلاستیکی خشک قرار داده و آن را در روی گچ یا آتل در محل ضایعه دیده قرار دهید.

ویژگی های خاص گچ فایبر گلاس

شروع فرآیند التیام و جوش خوردن استخوان بلافاصله پس از گچ گرفتن
دارا بودن منافظ سطحی جهت تنفس پوست
دارای سطح خارجی باند فایبرگلاس ضد آب
مقاومت بسیار بالا و شکل پذیری سریع‌تر
امکان عبور اشعه ایکس‌ری رادیولوژی
وزن سبک‌تر و راحت‌تر
رنگ بندی متنوع

انواع گچ فایبر گلاس بر اساس سایزبندی

این باندهای پزشکی در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند که باید بنا به اندازه محل مورد نظر برای شکسته‌ بندی خریداری شوند. برای مثال، برای گچ گیری انگشت‌ها و یا برای اندام کودکان که دارای عرض کمتری نسبت به اندام بزرگسالان هستند از گچ‌های با عرض 2 و 3 می‌توان استفاده کرد. گچ فایبر گلاس با عرض 4 و 5 برای گچ گیری اندام بزرگ و به ویژه برای افراد بزرگسال مناسب می‌باشد.

علاوه بر این برخی از شرکت‌ها باند گچ فایبر گلاس را در اندازه و سایز دلخواه مشتری تولید می‌‌کنند.

انواع گچ فایبر گلاس بر اساس برندهای موجود

گچ های فایبر گلاس از نظر برندهای موجود دارای تنوع زیادی هستند که در فروشگاه اینترنتی لوازم پزشکی آسان مد برندهای زیر در دسترس مشتریان محترم قرار دارد که بنا به نیاز و تجویز پزشک قابل تهیه هستند:

1. باند ارتوپدی فایبر گلاس گلدن کست GOLDEN CAST

2. باند ارتوپدی فایبر گلاس فایبر کست FIBER CAST

3. باند ارتوپدی فایبر گلاس سپهر کست SEPEHR CAST